Faalkosten in de bouw: vraag het ook eens aan de kopers

Bij de oplevering van onze nieuwe woning hadden we de nodige opleverpunten net als de meeste buren. Ondanks dat het project een wereldprijs kreeg voor de digitale werkvoorbereiding in BIM (Bouwwerk Informatie Model) stond het bad op de verkeerde plek en ontbrak een belangrijke stroomleiding.

Klaarblijkelijk landt de digitalisering niet op de werkvloer. Het resultaat is dat we een woning hebben met de nodige gebreken die nog moeten worden opgelost, de aannemer zijn geld niet krijgt (de bankgaranties zijn ingetrokken) en de VVE als beheerder geen idee heeft wat er nu uiteindelijk is opgeleverd. Dat gaat later, bij het onderhoud tot de nodige problemen en vooral de onnodige kosten leiden. Acute opleverproblemen zijn met veel stress 'opgelost'. Veel van de faalkosten worden 'doorgeschoven' naar onderaannemers en leveranciers.

ABN Amro raamt de faalkosten in de Nederlandse bouw op 5% op een brancheomzet van €100 mrd. Die 5 mrd is een fors bedrag voor een sector met magere marges. De gemiddelde marge bij de vijftig grootste bouwers is 2,7%. Het verbetert ook niet. Werden er in de crisis fouten gemaakt omdat bouwers vanwege de overcapaciteit tegen een te lage prijs en te lage ontwerpkwaliteit inschreven, nu leidt met name tijdsdruk tot fouten. Door de haast gaat het mis bij het ontwerp, de werkvoorbereiding of tijdens de bouwwerkzaamheden, aldus de ABN Amro.

In FD zegt ABN Amro bankier Petran van Heel: 'Dat vond ik een van de meest opvallende uitkomsten van het onderzoek. De fase van de conjunctuur heeft niet zo veel invloed op de faalkosten". Volgens Van Heel kan de hoogconjunctuur hier een rol spelen. Het vinden van personeel en materieel weegt nu zwaarder omdat er anders helemaal niet kan worden gebouwd.

De faalkosten zijn ook niet teruggedrongen door de digitalisering in de bouw. Door een project volledig en compleet uit te werken in BIM komen potentiële bouwfouten in principe al in de ontwerpfase naar voren. Digitalisering heeft wel voor iets meer efficiëntie gezorgd, maar de faalkosten blijven nog steeds hoog. Mogelijk benutten de bouwers en hun partners nog niet alle voordelen, zoals beter ontwerpen, plannen en communiceren. Aldus ABN Amro.

ABN Amro geeft in het rapport 'Verspilde moeite' vijf aanbevelingen:

1. Goede voorbereiding is het halve werk
2. Samen kom je verder
3. Op ervaring kun je bouwen
4. Innovatie en standaardisatie
5. Deel kennis met elkaar en leer van fouten.

De ABN Amro heeft in het onderzoek de mening van de kopers niet gevraagd. Onze ervaring als koper is dat veel faalkosten uiteindelijk voor rekening van de koper zijn met vertragingen, dubbele woonlasten, extra verhuizingen, dagenlang thuis zitten, juridische ondersteuning en extra kosten met het onderhoud later. Laat dat nog eens 5 mrd zijn.

Bijna alle faalkosten zijn terug te voeren op miscommunicatie en gebrekkige samenwerking. Triest is dat de ABN Amro moet constateren dat bedrijven in de bouwsector het gewoon maar accepteren. Van de bedrijven gaf zelfs 26% aan dat het terugdringen van faalkosten nu geen thema is. Wat moet je daar als koper nu van denken?

Walther Ploos van Amstel.