Digitalisering in de bouw: met BIM al veel bereikt, maar er is nog veel meer nodig

Ding dong. Vanochtend om half negen gaat de deurbel. In de lange rij van onderaannemers die bouwfouten komen herstellen weer een nieuwe vakman. Maar, niet degene die we verwachten vandaag. Hij komt de badkamer afmaken...

Miscommunicatie

Dat is gek. Laat dat nu al de afgelopen drie dagen zijn gedaan. De badkamervloer moest eruit, omdat hij verkeerd was gelegd. Het water in de badkamer loopt nu eindelijk de goede kant op. De vakman kon onverrichter zake terug naar huis. Een gemiste werkdag door miscommunicatie.

De badkamer is een van de meer dan 100 opleverproblemen waar we nu de afgelopen twee maanden druk mee zijn. Het resulteert in veel faalkosten. Niet alleen voor de arme onderaannemers, maar ook voor de kopers; dubbele woonlasten, extra verhuiskosten en veel tijd. Na eerst maanden vertraging bij de opelvering zitten we nu veel dagen thuis om de reparaties te begeleiden. Alleen gisteren en vandaag al 12 man over de vloer. De faalkosten in Nederland lopen in de miljarden. Bouwen is onnodig duur. En, we verspillen vele manuren die we elders tekort komen.

Ondanks dat ons complex een wereldprijs kreeg voor de uitwerking in BIM staat ons bad verkeerd, lopen leidingen waar ze niet moeten lopen of ontbreken leidingen zelfs volledig De mooie fles champagne en de bloemen bij de oplevering ben je dan na 5 minuten al vergeten.

Digitalisering in de bouw

Hoe ver staat de bouw eigenlijk als het gaat om de broodnodige digitalisering? Met de introductie van BIM in de afgelopen 10 jaar is al een mooie basis uitgerold binnen de bedrijven, maar nog niet tussen de bedrijven in de bouwketen.
Meer dan 100 organisaties in de bouw hebben hun bijdrage geleverd aan 'De nationale benchmark: Digitalisering in de Bouw'. Welke kansen en knelpunten ervaren bouwbedrijven bij digitalisering van hun werkprocessen. Uit het onderzoek blijkt dat ruim acht op de tien ondernemers vindt dat de digitalisering van de branche niet snel genoeg gaat, terwijl voor 48% de digitale transformatie van bouwprocessen een topprioriteit is. Niet alleen in Nederland, maar ook internationaal staat digitalisering hoog op de lijst.

De digitale transformatie heeft een hoge prioriteit in de bouwsector. Hoger zelfs dan margeverhoging, kostenreductie en klanttevredenheid. Dat laatste is zorgwekkend. Digitalisering werkt natuurlijk niet als de koper, en later de gebruiker van het vastgoed, niet centraal staat. Daar is bij ons complex nog heel veel te leren; de communicatie tussen kopers, via de aannemer, naar vele leveranciers en onderaannemers was slecht geregeld; 'lost in translation'.

De grootste strategische uitdagingen zien de bouwers in procesefficiency en samenwerking met ketenpartners. Oplossingen hiervoor zijn te vinden in de verdere digitalisering van de bestaande bedrijfsprocessen. Een kleine 40% van de ondervraagde bedrijven rekent zich tot de voorhoede wat betreft de adoptie van nieuwe technologische mogelijkheden.

BIM landt niet op de werkvloer

De meeste bouwers werken al met geavanceerde methodieken en technieken als BIM, Lean-planning, 3D-modelling en teleconferencing. Toch gebruikt 98% daarnaast nog veel papier, vooral in de vorm van grootformaattekeningen. BIM landt niet op de werkvloer. Dat percentage gaat naar verwachting van de respondenten de komende vijf jaar dalen naar 82%. In lijn hiermee zijn veel bedrijven van plan om in de komende twaalf maanden meer gebruik te maken van collaboration tools en slimme methodieken. Met name BIM en Lean gaan terrein winnen.

Opvallend is dat bedrijven de digitalisering vooral zien als pluspunt voor de imagovorming en klantbeleving. Ze willen zich er dus vooral mee profileren. De waarde ervan voor het verlagen van risico’s en het verhogen van de winstgevendheid wordt als kleiner ervaren. Men is er zich echter wel van bewust dat digitalisering belangrijk is voor het verbeteren van ontwerp- en bouwprocessen. Kijken we naar het bouwproces, dan liggen de verbeteringsmogelijkheden vooral in de uitvoerende fase. De bedrijfsvoering wordt het sterkst beïnvloed door BIM-software.

Toch vinden ze dat de digitalisering niet snel genoeg verloopt. Om het juiste digitale talent te vinden én te binden, wil men zich profileren door modern leiderschap en een organisatiestructuur die aansluit bij de behoefte van de nieuwe generatie.

Kansen en knelpunten van BIM

Het merendeel van de bedrijven werkt al langer dan vijf jaar met BIM, maar dat gebeurt meestal op het laagste niveau (3D-modelling). Minder dan tien procent doet ook de planning, calculatie, en het beheer met BIM. Verbeteren van de communicatie met ketenpartners is de belangrijkste doelstelling bij het inzetten van BIM.
Tegelijkertijd is goede externe samenwerking de grootste uitdaging bij de toepassing ervan. Ook het verlagen van de faalkosten en het verhogen van de kwaliteit zijn veelgenoemde doelen. De kans dat koplopers in BIM hun marktaandeel gaan vergroten, wordt groot geacht.

Een van de mooiste quotes uit het onderzoek is deze: 'Gezien de hoge werkdruk en belasting van de medewerkers heeft digitalisering geen prioriteit, die ligt namelijk bij het tijdig bedienen van onze opdrachtgevers'. De bouwers moeten echt uit die vicieuze cirkel zien te breken. Gelukkig laat de benchmark ook zien dat er bouwers zijn die wel voorop willen lopen. Spannend is te volgen hoe zij daarbij hun onderaannemers, logistiek dienstverleners, groothandels en leveranciers gaan betrekken. Anders verdienen nog steeds geen geld met elkaar.

 

Walther Ploos van Amstel

 

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>